Պատրաստեց՝ ՇՈՒՇԻԿ ՄԱՒԻՍԱԳԱԼԵԱՆ
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Աշխարհը հիացած է ճափոնցիներուն բնաւորութեամբ: Անոնք ամենասարսափելի փորձութիւններն անգամ կը դիմակալեն մեծ տոկունութեամբ եւ երբեք չեն կորսնցներ իրենց ինքնատիրապետումը: Անոնք նաեւ յայտնի են շրջապատին հանդէպ իրենց մեծ յարգանքով եւ աշխատասիրութեամբ:
Եւ այս բոլորը միայն մեծերուն չեն վերաբերիր: Ճափոնցի երեխաները նոյնպէս շատ կը տարբերին Արեւմուտքի երեխաներէն: Անոնք համեստ են եւ` հաւասարակշռուած. իսկ ո՞րն է այս բոլորին գաղտնիքը… ընկերաբանները փորձած են պարզել զայն:
Ճափոնցիները Կը Գնահատեն Ընտանեկան Կապերը
Ճափոնցիներուն յատուկ են ընտանեկան սերտ կապերը` տարբեր սերունդներու միջեւ: Ճափոնի մէջ տարեցները յատուկ ուշադրութեան եւ յարգանքի կ՛արժանանան եւ կ՛ընկալուին որպէս իմաստութեան աղբիւր:
ՏԱՐԵՑՆԵՐԸ, իրենց կարգին, երիտասարդներուն նկատմամբ աւելի համբերատար ու սիրալիր են: Անոնք չեն քննադատեր երիտասարդները, այլ կը բաւարարուին խրատներ տալով, այս պատճառով ալ տարբեր սերունդներու միջեւ կապը չափազանց ներդաշնակ է:
Երեխաներուն Դաստիարակութիւնը Հիմնուած Է Ըմբռնման Վրայ
Ծագող արեւի երկրին մէջ ծնողները համոզուած են, որ երեխաներուն դաստիարակութիւնը պէտք է կառուցուի նրբազգացողութեան եւ ըմբռնման վրայ: Երեխային նկատմամբ ձայն բարձրացնելը անընդունելի է, այնպէս` ինչպէս ֆիզիքական բռնութիւնը: Ծնողները համոզուած են, որ պատիժներէն հրաժարելով` երեխաներուն կը սորվեցնեն ինչպէս վերաբերիլ աշխարհին` յարգելով այլ մարդոց զգացումները: Իսկ եթէ երեխան որեւէ սխալ գործէ, ծնողները զայն կը պատժեն խիստ հայեացքով. այսպէս անոնք ցոյց կու տան սխալ վարքին անընդունելիութիւնը:
Ազատ Ժամերուն…
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Ճափոնի մէջ սովորութիւն է` ընտանեօք հաւաքուիլ ճաշի սեղանին շուրջ, զրուցել, պատմութիւններ պատմել… երեխաները շատ կանուխէն կը սորվին բանաւոր շփման կարեւորութիւնը: Ահա թէ ինչո՛ւ հոն երեխաները հանգիստ են. անոնք կը մեծնան շրջապատի մը մէջ, ուր փոխադարձ հասկացողութիւն, երկխօսութիւն կայ: Անոնք սիրոյ պակաս չունին եւ կը տեսնեն, որ աշխարհի մէջ որոշ կարգ կայ, եւ որ` ամէն մարդ իր տեղը ունի: Ասիկա երեխաներուն հանգստութիւն կը պարգեւէ եւ կ՛օգնէ հասկնալու, որ յուզական պոռթկումներու անհրաժեշտութիւն չկայ:
Բարձր Տրամադրութեամբ Դիմաւորենք
Ձմրան Ցուրտ Օրերը
Մեր ուտելիքները մեծ ազդեցութիւն ունին մեր կենսունակութեան վրայ: Ոմանք կը բարելաւեն ուղեղին աշխատանքը, ոմանք կ՛օգնեն նիհարնալու, ոմանք ալ կը պահպանեն մեր առողջութիւնը:
Իսկ ձմրան, երբ արեւին բացակայութիւնն ու ցուրտ եղանակը տխրութիւն կը բերեն, հետաքրքրական է իմանալ, թէ ի՛նչ սնունդ կրնայ բարձրացնել մեր տրամադրութիւնը: Ցուրտ ու մութ եղանակներուն է, որ շատեր կ՛ունենան յուզական խանգարումներ:
Որքան քիչ ըլլայ արեւին լոյսը, այնքան քիչ սերոթոնին (հաճոյքի հորմոն) կ՛արտադրէ մարդուն մարմինը: Ասկէ բացի` ձմրան տեղի կ՛ունենայ մելաթոնինի արտադրութեան խախտում, որ կ՛ազդէ քունի եւ տրամադրութեան վրայ: Զարմանալիօրէն որոշ ուտելիքներ կրնան փոխել ուղեղին տրամադրութիւնը, եթէ զանոնք ներառենք մեր ամէնօրեայ սննդակարգին մէջ:
Ձուկը
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Ճարպոտ ձուկերը` սալմոնը, թունան, սարտինը հարուստ են չյագեցած օմեկա 3 ճարպաթթուներով: Մարդուն մարմինը ի վիճակի չէ ինքնուրոյն արտադրելու այդ օգտակար նիւթերը, հետեւաբար անհրաժեշտ է այս ձուկերէն յաճախ ուտել: Օմեկա 3-ը կ՛օգնէ սերոթոնինի արտադրութեան եւ կ՛ամրապնդէ ջղային համակարգը:
Սեւ Տուրմը
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Տուրմը նոյնպէս կը պարունակէ այնպիսի նիւթեր, որոնք կը նպաստեն տրամադրութեան բարելաւման: Անիկա նաեւ հարուստ է Պէ. կենսանիւթով, մակնեզիոմով եւ քաֆէինով. այս տարրերը կ՛օգնեն աւելի շատ ուժանիւթ հաւաքելու:
Պայման է, որ տուրմը պարունակէ առնուազն 72% չմշակուած քաքաօ: Այլապէս անիկա պարզապէս բարձր ջերմուժով քաղցրութիւն է, որ քանի մը վայրկեան հաճոյք կը պատճառէ, բայց ոչ մէկ օգուտ կու տայ:
Ածխաջուրը
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Ուսումնասիրութիւններ պարզած են, որ քիչ ածխաջուր պարունակող սննդականոնի հետեւողները աւելի ընկճուած են, քան` ցած ջերմուժ եւ բարձր ածխաջուր պարունակող սննդականոնի հետեւողները:
Ածխաջուրով հարուստ են` հացահատիկները, պտուղները, ընդեղէնները, ամբողջական ձաւարեղէնները եւ այլն…
Ապուրը
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Ձմրան ցուրտին դիմանալու, մարմինը ջերմացնելու եւ կենսուժով զինելու յարմար ուտելիք է տաք ապուրը: Յատկապէս թելադրելի են բանջարեղէններով, հատեղէններով եւ հաւով պատրաստուած տարբերակները:
Երիցուկի Թէյը
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Ձմրան, ցերեկային ժամերու կրճատման պատճառով մարմնին մէջ որոշ կշռոյթի տատանումներ տեղի կ՛ունենան, եւ ոմանց մօտ քունի եւ զարթնումի դժուարութիւններ կը ծագին:
Երիցուկի թէյը կ՛օգնէ քունի կարգաւորման եւ կը բարելաւէ մարմնին ճանաչողական գործառոյթները` յիշողութիւնը եւ ընկալումը օրուան ընթացքին: Երիցուկի թէյը նաեւ կ՛օգնէ նուազեցնելու ձմրան բնորոշ յոգնածութեան զգացումը, ինչ որ դրականօրէն կ՛անդրադառնայ մարդու ինքնազգացողութեան բարելաւման վրայ:
Չմսելու Գործնական Եւ Դիւրին Միջոցներ
Շտապօգնութեան բժիշկ Լուի Էթիէն կը ներկայացնէ պարզ եւ ազդու միջոցներ` ցուրտէն պաշտպանուելու եւ չմսելու համար: Էթիէն դէմ է տունը արտակարգ տաքցնելու կամ «քանի մը շերտ» հագուստ կրելու գաղափարին. անոր կարծիքով`
Image may be NSFW.
Clik here to view.
– Ձեռքերը, ոտքերը եւ գլուխը մարմնին ամենազգայուն մասերն են, քանի որ շատ անօթաւորուած են, քիչ պաշտպանուած` պաշտպանիչ ճարպերով: Էթիէն կը թելադրէ ձեռնոցներ, տաք գուլպաներ եւ գլխարկ կրել ծայրայեղ ցուրտի պարագային:
– Մարմինը տաք պահելու համար Էթիէն կը թելադրէ ոչ շատ տաք, այլ գաղջ բուսական թէյեր խմել: Ան կ՛առաջարկէ ուրցով թէյը, ինչպէս նաեւ կոճապղպեղի օգտագործումը` թէյերուն մէջ: Բժիշկը նաեւ կը շեշտէ ջուր խմելու կարեւորութիւնը, քանի որ շատեր ձմրան եղանակին հակուած են մոռնալու այս սովորութիւնը:
Image may be NSFW.
Clik here to view.
– Ցուրտին դիմանալու եւ տաքնալու համար Էթիէն կ՛ընդգծէ կերակուրներու ընտրութեան կարեւորութիւնը: Անոր կարծիքով, պէտք է նախապատուութիւնը տալ ապուրներուն եւ այն բաղադրատոմսերուն, որոնք կը համատեղեն ե՛ւ սպիտակուցներ ե՛ւ դանդաղ շաքարներ: Դդմաճի տեսակները, բանջարեղէնային ապուրները, չիրերն ու ընկուզեղէնը արդիւնաւէտ միջոց են արագ տաքնալու համար:
– Վերջապէս, Լուի Էթիէն կ՛առաջարկէ մարձել դէմքը, ականջները, ուսերը եւ մէջքի հատուածը` արագ տաքնալու համար: Ան կը թելադրէ նախ երկու ձեռքերուն ափերը իրարու շփել մօտ կէս վայրկեան եւ ապա մարձել նշուած մասերը: Բժիշկին կարծիքով, մարձումը կը խթանէ արեան շրջագայութիւնը եւ բնականաբար ջերմութեան արագ արտադրութիւնը:
Խոհագիր
Ստեպղինով Եւ Նարինջով Ապուր
Image may be NSFW.
Clik here to view.
Բաղադրիչներ
– 6 ստեպղին (կտրատուած)
– 2 նարինջի հիւթ
– 1 սոխ (մանրուած)
– 2 ապուրի դգալ ձիթապտուղի ձէթ
– 1 լիթր հաւու արգանակ
– Պտղունց մը քիմիոն
– Աղ, սեւ պղպեղ
Պատրաստութիւն
Ճնշեփ կաթսային մէջ ձէթը տաքցնել եւ մանրուած սոխը մէջը դարձնել: Աւելցնել` քիմիոնը, հաւու արգանակը, նարինջի հիւթը եւ կտրատուած ստեպղինը:
10 վայրկեան եփելէ ետք աւելցնել համեմները եւ հարիչէ անցընել` միատարր թանձրուկ մը ստանալու համար: Մատուցել խրթխրթան հացով:
*
* *
Շաբթուան Բանաստեղծութիւնը
Մօրս մատների բոյրը
հիւսում եմ մազերիս հետ,
գրպաններս լցնում եմ
երազանքներով
եւ վազում դէպի տունը,
որ իմը չէ արդէն…
Երբ մայրամուտը ներկում է
տան պատերը,
մանկութիւնս վառում է
մեր ունեցած բոլոր լամպերը,
որ վերադառնալիս
յանկարծ չմոլորուեմ:
Պատշգամբում ժպտում է
իմ հին օրօրոցը,
որի մէջ հիմա քամին է քնում,
որը հեքիաթ պատմող չունի…
Վարագոյրները դեռ
պարում են նոյն պարը,
որ պարում էին, երբ
առաջին անգամ բացեցի աչքերս:
Ծխնելոյզին սառած ծուխը
մերթ նամակներ է գրում երկնքին,
մերթ պարզապէս աղօթում է.
ես լսում եմ նրա ձայնը…
Այգու խնձորենին
դեռ յիշում է իմ ձեռքերի շոյանքը,
եւ ինձ է նայում
ճիշդ այն հայեացքով, երբ
փոքր ժամանակ նրան նկարեցի
սենեակիս պատին:
Երբ գիշերը իջնում է,
ես յիշում եմ այն բոլոր երազները,
որ թողել եմ բարձիս տակ.
պիտի յետ գնամ, որ տեսնեմ…
Պատուհանագոգի ծաղկամանը
ամէն օր հաւաքում է
լուսնի արցունքները,
որ ծաղիկները չթառամեն այնքան,
մինչեւ չլսեն
իմ նոր բանաստեղծութիւնը:
Օրերի սանդուղքով
բարձրանալիս
ստուգում եմ գրպաններս,
որ չկորցնեմ
յիշողութեանս բանալիները…
ՀԵՐՄԻՆԷ
2024